บทคัดย่อ

            จังหวัดภูเก็ต เป็นจังหวัดที่มีความเจริญทางด้านเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวทำรายได้สูงสุดให้แก่จังหวัดภูเก็ต ปัจจุบันกำลังประสบปัญหา การขาดแคลนแหล่งน้ำสำหรับ อุปโภค – บริโภค เนื่องจากมีอ่างเก็บน้ำบางวาดเพียงแหล่งเดียวเป็นแหล่งน้ำต้นทุน สำหรับการผลิตน้ำประปา และจากการศึกษาสภาพการใช้น้ำจากอ่างฯ (เมื่อไม่มีการสูบผันน้ำจากคลองบางใหญ่เติมอ่างบางวาด) พบว่า ปริมาณน้ำในอ่างฯไม่เพียงพอ เกิดการขาดแคลนน้ำในช่วงฤดูแล้งคือ เดือนธันวาคม ถึง เดือนพฤษภาคม อยู่ในเกณฑ์สูงกว่าข้อกำหนดคือ เกิดการขาดแคลนน้ำ 20 ปี ในช่วงเวลา 30 ปี เนื่องจากความต้องการใช้น้ำ เพื่อผลิตน้ำประปาของการประปาส่วนภูมิภาค ในฤดูแล้งเดือนละ (1.12 ล้านม3) กับการประปาเทศบาลภูเก็ต ในฤดูฝนเดือนละ (0.30 ล้าน ม.3) รวมกันทั้งปีประมาณ 8 ล้าน ม.3 และมีปริมาณน้ำไหลลงอ่างฯ ประมาณ 4 ล้าน ม.3/ปี

        จากปัญหาที่ปริมาณน้ำในอ่างฯบางวาดไม่มีพอต่อความต้องการใช้น้ำที่เพิ่มขึ้นของเกาะภูเก็ตจึงได้มีโครงการสูบน้ำจากคลองบางใหญ่เติมอ่างฯบางวาด พร้อมปรับปรุงขุมเหมืองกับสรรพสามิตซึ่งกรมชลประทานกำลังดำเนินการก่อสร้างอยู่คาดว่าจะแล้วเสร็จในเดือนกรกฎาคม 2546 เพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนน้ำ จึงได้ทำการศึกษาเมื่อมีโครงการสูบน้ำจากคลองบางใหญ่เติมอ่างฯบางวาดว่ามีปริมารน้ำเพียงพอต่อความต้องการใช้น้ำบนเกาะภูเก็ตหรือไม่

        การศึกษานี้ กำหนดให้การสูบน้ำจากคลองบางใหญ่เติมอ่างฯบางวาด สูบเฉพาะในช่วงฤดูฝนคือ ตั้งแต่เดือน มิถุนายน ถึงเดือน พฤศจิกายน เพื่อเก็บกักน้ำสำรองไว้ใช้ในช่วงฤดูแล้ง หรือเพื่อทดแทนน้ำที่ขาดแคลนในช่วงฤดูแล้ง การสูบน้ำจากคลองบางใหญ่เติมอ่างฯ บางวาดให้พิจารณาจากเกณฑ์การเก็บกักน้ำของอ่างฯ บางวาดเป็นแนวทาง ในบางช่วงอาจจะไม่มีการสูบน้ำเนื่องจากปริมาณน้ำในอ่างฯยังอยู่ในเกณฑ์เก็บกักน้ำของอ่างฯที่กำหนดไว้ โดยควรติดตามสภาพน้ำฝนน้ำท่าประกอบการสูบน้ำ ปริมาณน้ำสูบจากขุมเหมืองกรมสรรพสามิต อยู่ในเกณฑ์เฉลี่ยเดือนละ 0.80 – 1.80 ล้านม3. ซึ่งขุมเหมืองกรมสรรพสามิตมีปริมาณน้ำเพียงพอ คือมีปริมาณน้ำในในช่วงเดือนมิถุนายน ถึง พฤศจิกายน ประมาณ 2.5 ล้าน ม.3 /เดือน สามารถสูบได้ตลอดช่วงฤดูฝน และเมื่อสิ้นฤดูฝน ปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำบางวาดจะอยู่ที่ระดับเก็บกักปกติในปีซึ่งมีปริมาณน้ำท่าในเกณฑ์ปกติ

         ผลการศึกษาพบว่าแหล่งน้ำต้นทุนบนเกาะภูเก็ต ภายหลังจากมีโครงการสูบน้ำจากคลองบางใหญ่เติมอ่างฯบางวาด สามารถส่งน้ำดิบให้การประปาส่วนภูมิภาค และการประปาเทศบาลเมืองภูเก็ต สำหรับใช้ผลิตน้ำประปาได้จนถึงปี พ.ศ. 2548 เนื่องจากในปี พ.ศ. 2549 ความต้องการใช้น้ำประปาเพิ่มขึ้นเป็น 26 ล้าน ม.3/ปี และในปี พ.ศ. 2550 ความต้องการใช้น้ำประปาเพิ่มขึ้นเป็น 30 ล้าน ม.3/ปี

        ความต้องการใช้น้ำที่เพิ่มมากขึ้นตามการขยายตัวของเมืองภูเก็ต กรมชลประทานจึงได้มีการศึกษาวางแผนและก่อสร้าง อ่างเก็บน้ำบางเหนียวดำ มีความจุ 6 ล้าน ม.3 จะแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2549 และอ่างเก็บน้ำกะทะ มีความจุ 6 ล้าน ม.3 จะแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2550 แหล่งน้ำดิบจากอ่าวเก็บน้ำทั้งสอง สามารถตอบสนองความต้องการใช้น้ำที่เพิ่มขึ้น และทำให้เกาะภูเก็ตมีแหล่งน้ำดิบเพียงพอ สำหรับผลิตน้ำประปาได้จนถึงปี พ.ศ. 2560